Monografie: Gember (Zingiber officinale)

Gember is een in de keuken gebruikte specerij met een scherpe, maar voor de liefhebbers aangename smaak. Gember wordt gewonnen uit de wortelstok van de gemberplant, Zingiber officinale, uit de Gemberfamilie.
De scherpe smaak van gember is vooral afkomstig van de chemische verbindingen gingerol en shogaol. Het kan ook gedroogd gebruikt worden, en wordt dan geraspt. Gedroogde gember is scherper van smaak dan verse gember, omdat het meer shogaol bevat dat scherper van smaak is dan gingerol. Gember wordt ook wel ingemaakt in geconcentreerd suikerwater. Gember wordt in Nederland vooral gebruikt in koek en gebak, bijvoorbeeld in gemberkoek, ontbijtkoek en speculaas. In de Indonesische keuken wordt gember veel gebruikt in allerlei hartige gerechten, onder andere in een bij veel mensen geliefd gerecht zoals Babi Ketjap. Djahé is de Indonesische benaming voor gemalen gemberwortel. Gember wordt veel in de Joodse keuken toegepast, bijvoorbeeld in gemberbolus (gebak). Gember vormt een onderdeel van het kerriemengsel.
De olie wordt ook in parfums verwerkt.

Gemberwortelstok

Geschiedenis

Gember zou voor het eerst in Europa gebracht zijn door Marco Polo, die het in China had gezien. Het wordt daar al 3000 jaar geteeld. Vooral in Duitsland werd gember erg geliefd. De Spanjaard Mendoza bracht de gemberteelt in het begin van de 16e eeuw naar West-Indië.
Gemberplanten worden vermeerderd door ze te scheuren. De meeste gember komt van oudsher uit India. Ook West-Afrika, Jamaica, Nigeria, Japan en China zijn grote producenten.

Medicinale toepassingen

Gember wordt al generaties lang gebruikt omdat het libido door het gebruik ervan gestimuleerd zou worden. Gember zou ook een verwarmend effect hebben en de bloedcirculatie stimuleren.
Gember kan ook toegepast worden bij reisziekte, om de misselijkheid te onderdrukken. Hiervoor moet echter een vrij grote hoeveelheid gember gegeten worden, vergelijkbaar met 5-6 bolletjes ingemaakte stemgember.

Reacties